Menu
ชนเผ่าก็อกเติร์ก ชนเผ่าแห่งเอเชียกลาง ที่เข้ามามีบทบาทต่ออาณาจักรเปอร์เซีย และอาณาจักรจีนในยุคก่อน พาตะลอน จะพาไปรู้จักกับเรื่องราว ประวัติศาสตร์คนเถื่อน ที่เรียกตนเองว่าบุตรแห่งหมาป่า อารยชนที่เคยโลดแล่นในเอเชียกลาง ตั้งแต่ 1,500 ปีก่อน
ชนเผ่าก็อกเติร์ก หรือชนเผ่าเตอร์กิค คือ ชนเผ่าในแถบเอเชียกลาง เดิมทีอยู่ภายใต้การปกครองของ พวกอุยกูร์ มาก่อน และยังได้ชื่อว่าเป็นชนเผ่า ที่มีความสามารถในการถลุงเหล็ก รวมถึงผลิตเครื่องโลหะภัณฑ์ชั้นดี แถมในเวลาต่อมายังสามารถประดิษฐ์อักษรขึ้นมาใช้เอง ชุดอักษรนี้ถูกเรียกโดยนักวิชาการว่า ‘อักษรเตอร์กิคเก่า’ (Old Turkic Script)
ณ ดินแดนแถบเกาซาง (Gaochang) ซึ่งเป็นที่ราบสูงทางตอนเหนือ ของทะเลทรายทาคลามากัน มีเหตุการณ์อันพิสดารเรื่องหนึ่ง ที่เล่าขานกันในยุคนั้นว่า มีฝูงโจรบุกปล้นสะดมหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ในการปล้นครั้งนี้มีเด็กชายนิรนาม ได้รับบาดเจ็บสาหัส พวกโจรลากเด็กคนนี้ ไปทิ้งไว้ยังป่ากกริมน้ำ เพื่อปล่อยให้ตายอย่างช้าๆ
แต่กลับมี นางหมาป่า (She wolf) ตนหนึ่งนามว่า ‘อาซือนา’ (Ashina) ผ่านมาพบ และได้นำเด็กชายไปรักษาที่ถ้ำของตน จนอาการดีขึ้น และเขาได้สมสู่กับนางหมาป่า จนได้กำเนิดอมนุษย์ครึ่งคน ครึ่งหมาป่าถึง 10 คนด้วยกัน จนต่อมาหนึ่งในทายาทจะกลายมาเป็น ผู้สถาปนาจักรวรรดิอันยิ่งใหญ่ ของชนเผ่าก็อกเติร์ก ในภายหลัง
ค.ศ. 552 บูมิน ผู้นำชนเผ่าเตอร์กิคได้รุกราน อาณาจักรโหรวหรัน จนรวบรวมดินแดนในเขต ทุ่งหญ้ามองโกลตะวันตกสำเร็จ แล้วจึงประกาศสถาปนาตนขึ้นเป็น คาฆาน หรือจอมข่านของชาวเตอร์กิคทั้งปวง และประกาศนามแผ่นดินของตนว่า ก็อกเติร์ก
ก็อกเติร์ก แปลว่า ‘เติร์กสีคราม’ (Blue Turks) หรือ ‘เติร์กสวรรค์’ (Celestial Turks) เพื่อสื่อถึงอำนาจอันยิ่งใหญ่ของชาวเตอร์กิค ที่เปรียบได้กับ ‘เท็งกรี’ (Tengri) หรือ ‘ฟ้านิรันดร์’ (Eternal Sky) ซึ่งเป็นผีฟ้าที่ชนเผ่าเร่ร่อนกลุ่มต่างๆ ในแถบยูเรเซียตะวันออก ต่างเคารพนับถือ
ค.ศ. 553 ชนเผ่าก็อกเติร์กยกทัพที่นำโดย อิซซิค เข้ากวาดล้างอาณาจักรโหรวหรัน ที่ยังคงหลงเหลืออยู่ จนกลายเป็นเจ้าผู้ปกครองสูงสุด แห่งทุ่งหญ้ามองโกลในที่สุด การขยายอำนาจนี้ได้เลื่องลือไปถึง แผ่นดินของเปอร์เซีย
ทางจักรวรรดิแซสซาเนียน แห่งเปอร์เซีย ส่งทูตมาเจรจา ขอความร่วมมือเพื่อทำศึกกระหนาบพวกฮันขาว ทางก็อกเติร์กจึงตอบรับ พร้อมยกทัพไปช่วย โดยได้เข้ายึดนครบูคารา (Bukhara) ที่เป็นเมืองหลวงของพวกฮันขาวได้สำเร็จ ในปี ค.ศ. 557
หลังจากสงครามกับพวกฮันขาวสิ้นสุด ทางก็อกเติร์ก ก็ได้ส่งทูตไปเจริญสัมพันธไมตรีกับ จักรวรรดิแซสซาเนียน ของชาวเปอร์เซีย แต่กลับถูกปฏิเสธ และถูกสังหารคณะทูตจนหมด จึงทำให้ อิสทามี ผู้นำแห่งก็อกเติร์กในขณะนั้น ประกาศสงครามกับแซสซาเนียนทันที
ก็อกเติร์กทางฝั่งตะวันตก ได้เปิดศึกกับเปอร์เซีย ส่วนในทางตะวันออก ทางก็อกเติร์กก็ได้แผ่ขยายอำนาจเข้าสู่ แคว้นออโดส์ หรือเหอเถาของจีน มีการสร้างสัมพันธ์อันดีกับราชวงศ์ฝ่ายเหนือของจีน จึงมีการยอมรับวัฒนธรรมจีน รวมถึงศาสนาพุทธ นิกายมหายานมาอีกด้วย
ค.ศ. 583 อาณาจักรก็อกเติร์กเกิดสงครามกลางเมือง โดยแบ่งออกเป็น 2 ฝ่ายคือ ‘อาณาจักรข่านก็อกเติร์กตะวันออก’ กับ ‘อาณาจักรข่านก็อกเติร์กตะวันตก’ ซึ่งสงครามกลางเมืองนี้ กินเวลายาวนานร่วม 20 ปี
เมื่อสงครามกลางเมืองสงบลง อาณาจักรก็อกเติร์กได้กลับมารวมกันเป็นหนึ่งอีกครั้ง โดยในขณะนั้นได้ทำศึกขยายอิทธิพลไปทางตะวันตก แถบชายฝั่งทะเลสาบแคสเปียน และทางตะวันออกคือจีน แต่ก็เกิดความปราชัยกับจีนหลายครั้ง จนต้องยอมสยบต่อราชวงศ์สุยของจีน
ต่อมาในราชวงศ์ถัง ก็อกเติร์กได้ทำสงครามกับจีนหลายต่อหลายครั้ง ทั้งจากการปล้นสะดมแถบชายแดน รวมถึงให้การสนับสนุนขุนศึก ที่ต่อต้านราชวงศ์ถัง
ค.ศ. 627-628 เกิดภัยแล้งครั้งใหญ่ จนทำให้ฝูงปศุสัตว์ในทุ่งหญ้ามองโกเลียล้มตายเป็นจำนวนมาก รวมถึงมีการก่อกบฏในก็อกเติร์ก ด้วยเหตุนี้จักรพรรดิถังไท่ จึงเริ่มแผนการตอบโต้ก็อกเติร์ก โดยการเจริญสัมพันธไมตรีกับชนเผ่าเร่ร่อนในเขตทุ่งหญ้าตะวันออก และพระเจ้าซองเซ็น กัมโป แห่งทิเบต
สงครามในครั้งนี้ จีนได้ร่วมมือกับพันธมิตร เพื่อขับไล่ก็อกเติร์กทางฝั่งตะวันออก จนต้องถอยร่นกลับเข้าไปในเขตทุ่งหญ้ามองโดล ในปี ค.ศ. 629 นับเป็นเวลาแห่งการสิ้นสุดสงครามกับก็อกเติร์ก ที่ยาวนานเกือบ 7 ทศวรรษลงได้ และจีนก็ได้รวมแผ่นดินกลับมาอีกครั้ง
ก็อกเติร์กทางฝั่งตะวันตก ก็ได้ทำสงครามเพื่อแย่งชิงดินแดนก็อกเติร์กที่สูญเสียไปทางฝั่งตะวันออกกลับมา แต่ก็ต้องพ่ายแพ้ และถูกกองทัพจีนกวาดล้างในที่สุด
ถึงแม้ว่าอาณาจักรก็อกเติร์ก ได้ถูกจีนโจมตีจนล่มสลายไปแล้ว แต่ก็มีหลายครั้งที่เกิดการรวมกลุ่มของก็อกเติร์ก เพื่อต้องการกลับมามีอำนาจอีกครั้ง แต่ก็ไม่ได้ประสบความสำเร็จเหมือนตอนแรก และสุดท้าย กาลเวลาก็ค่อยๆกลืนกิน จนก็อกเติร์กเลือนหายจากหน้าประวัติศาสตร์ไปในที่สุด
อัปเดตข่าวสารฉับไวทุกวัน ทุกเรื่องบนโลกใบนี้ ทุกข่าวสารใหม่ เนื้อหาเน้นๆ รู้ทันก่อนใคร ติดตามได้ที่พาตะลอน